یک تیم فنی- تحقیقاتی در دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی موفق شده است بخش هایی از مراحل طراحی و ساخت دستگاه تحریک الکتریکی غیر تهاجمی و در عین حال عمقی مغز را به انجام برساند.
دکتر”مریم قربانی” سرپرست این تیم فنی – تحقیقاتی با بیان اینکه در حال حاضر جهت تحریک عمقی مغز بیماران از روش تهاجمی کاشت الکترود استفاده می‌شود که مستلزم جراحی بوده و عوارض بسیار نامطلوبی دارد، گفت: طراحی و ساخت دستگاه تحریک الکتریکی بدون اعمال مستقیم جریان می‌تواند به بهبود روشهای بالینی کنونی کمک شایانی نماید.
وی افزود: در این طرح با ساخت یک سیستم تحریک نوین شامل الکترود خازنی موفق به تحریک نقاط عمقی یک فانتوم ۴ لایه از مغز به روش تداخلی شده ایم. همچنین اثر گذاری روش فوق در ایجاد میدان الکتریکی متمرکز و تاثیر آن بر روی فعالیت نورونی به صورت تحلیلی و شبیه سازی بررسی شده است.
وی اظهار داشت: در این پروژه با رویکرد تجربی و محاسباتی مسئله ی مهم تحریک بهینه ی فراجمجمه ای از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته و روش نوینی برای تحریک الکتریکی عمقی فراجمجمه‌ای به صورت غیر تماسی پیشنهاد و در این روش از الکترودهای خازنی باریم تیتانات زایده دار برای تحریک بهینه استفاده شده است.
سرپرست این تیم فنی – تحقیقاتی با اعلام این مطلب که تحریک مغز توسط میدان الکتریکی خارجی کاربردهای بالینی متنوعی در بیماری‌هایی نظیر پارکینسون، افسردگی و صرع دارد، یادآور شد: امیدواریم در آینده بتوانیم از روش پیشنهادی برای تحریک الکتریکی غیر تهاجمی و در عین حال عمقی مغز برای کاهش علایم بیماری بیماران پارکینسونی استفاده شود.
وی با اشاره به اینکه در تمامی روشهای تحریک الکتریکی مغز، میدان الکتریکی توسط تزریق مستقیم جریان به بافت مغز اعمال می‌شود. هرچند جریانهای تزریقی دامنه کمی دارند، اما همچنان مخاطره‌آمیز بوده و می‌توانندعوارض جانبی نامطلوب ایجاد کنند. ، اظهار داشت : تحریک مغز توسط میدان الکتریکی خارجی کاربردهای بالینی متنوعی در بیماری‌هایی نظیر پارکینسون، افسردگی، و صرع دارد. همچنین از این تحریک ها می توان برای بهبود فرآیند تثبیت حافظه حین خواب در افراد سالم نیز استفاده کرد.
دکتر قربانی همچنین یادآور شد: امیدواریم این رهیافت چند لایه به مسئله‌ی تحریک الکتریکی مغز تصویری جامع‌تر و قابل اعتمادتر پیش‌روی پژوهش‌گران قرار دهد و تاحدی از تاثیر منفی ناشی از رویکرد سعی و خطا در یافتن پارامترهای صحیح برای یک تحریک موثر مغزی بکاهد.
وی گفت: بیمارستان ها و شرکت های فعال در زمینه تجهیزات پزشکی می توانند از دستاوردهای این طرح استفاده نمایند و خاطر نشان کرد: فاز بعدی طرح فوق تست سیستم تحریک ساخته شده بر روی موش و سپس میمون سالم و بیمار خواهد بود و در آینده امیدوار هستیم که از سیستم فوق برای کاربردهای بالینی در انسان استفاده شود.
